De Kaderrichtlijn Water (KRW) heeft grote gevolgen voor ondernemers. De regels worden strenger, de controles scherper en de verantwoordelijkheden duidelijker. In dit artikel geven we antwoord op zeven belangrijke vragen die laten zien wat de KRW betekent voor jouw bedrijf.
1. Wat is de KRW en waarom is het belangrijk voor ondernemers?
De KRW is Europese wetgeving die alle landen verplicht de kwaliteit van sloten, rivieren, meren en grondwater op orde te brengen. Dat betekent: minder chemische vervuiling én een gezond ecosysteem voor planten en dieren. Ondernemers zijn ervoor verantwoordelijk om geen of zo min mogelijk schadelijke stoffen lozen en zo de waterkwaliteit beschermen. Dat vraagt soms om investeringen, maar kan ook simpelweg betekenen dat ze overstappen op schonere grondstoffen of producten.
Twee hoofdprincipes staan bij de KRW staan centraal:
- Verbeterplicht: je bent verplicht de waterkwaliteit te verbeteren als die niet op peil is.
- Achteruitgangsverbod: je mag niets doen wat zorgt voor blijvende verslechtering van de waterkwaliteit.
2. Heeft het bedrijfsleven niet al genoeg gedaan?
Het bedrijfsleven heeft veel gedaan, maar niet genoeg. De kwaliteit in veel Nederlandse wateren en grondwater voldoet niet aan de geldende normen. Zelfs rioolwaterzuiveringsinstallaties houden niet alle schadelijke stoffen tegen.
Als ondernemer moet je weten of je met schadelijke stoffen werkt die in het water (sloten en rivieren) of in de grond terecht kunnen komen. Heb je een vergunning voor het lozen van afvalwater in oppervlaktewater en wil je weten of die actueel en KRW proof is? Vul dan het KRW Self Assessment in.
3. Wat zijn de risico’s als je niet voldoet aan de KRW?
De deadline voor het behalen van de KRW-doelen ligt in 2027. Wordt die niet gehaald? Dan kan dat leiden tot:
- Boetes voor de Nederlandse overheid.
- Verlies of weigering van lozingsvergunningen.
- Maatschappelijke onrust en zelfs rechtszaken.
4. Zijn er ontwikkelingen die ik nog kan verwachten?
Het lozen van vervuilende stoffen in water, bodem en lucht is niet toegestaan. Elke ondernemer heeft (volgens de Omgevingswet) de plicht om vervuiling te voorkomen. Toch krijgen ondernemers een vergunning om stoffen te lozen, als ze maar onder een bepaalde norm blijven. De verwachting is dat de normen strenger worden voor steeds meer stoffen, net zolang tot er niks meer mag worden geloosd. Dat noemt Europa ‘Zero Pollution’.
PFAS krijgt extra aandacht. Europa bereidt een totaal productieverbod op PFAS voor Vier typen, zoals PFOS en PFOA, zijn al verboden. Omdat PFAS slecht afbreekbaar is, blijven ze nog lang aanwezig in het water.
Ook de norm voor warmtelozingen wordt strenger. Water mag straks niet warmer zijn dan 25°C. Dit is een aanscherping van de huidige 28°C-grens.
5. Hoe controleer ik of mijn huidige lozingsvergunning actueel is?
VNO-NCW en MKB-Nederland hebben in samenwerking met Ondernemen.nl hard gewerkt aan een handige tool: het KRW Self Assessment. Daarmee kun je als ondernemer zelf nagaan of jouw vergunning nog voldoet aan de nieuwste KRW-eisen. Onder andere de volgende vragen zijn in het Self Assessment opgenomen:
- Op welk waterlichaam loost je bedrijf?
- Welke risicostoffen komen voor in jouw afvalwater?
- Klopt je vergunning met de praktijk?
- Wordt voldaan aan de Best Beschikbare Technieken (BBT)?
- Is een immissietoets uitgevoerd?
6. Hoe wordt mijn vergunningsplichtige lozing beoordeeld?
Voor vergunningsplichtige lozingen toetst het bevoegd gezag je aanvraag eerst met de Algemene Beoordelingsmethodiek (ABM). Die bestaat uit twee opeenvolgende stappen:
- Bronaanpak – pak de chemische stof zo dicht mogelijk bij de bron aan;
- Minimalisatieverplichting – zuiver wat daarna nog resteert.
Slaagt je lozing voor deze ABM-toets, dan volgt de Immissietoets. Voldoet je lozing níet aan de ABM-eisen, dan moet je eerst zwaardere maatregelen nemen en de ABM opnieuw doorlopen.
Let op: het correct toepassen van zowel ABM als Immissietoets is complex; zelfs vergunningverleners vinden dit soms lastig. Raadpleeg daarom de uitgebreide uitleg en rekentools op iplo.nl of neem contact op met de KRW-helpdesk van Ondernemen.nl voor ondersteuning bij je aanvraag.
7. Wat houdt de immissietoets precies in?
Wanneer de eerste twee stappen van de Algemene Beoordelingsmethodiek (ABM) niet voldoende zijn om aan de Kaderrichtlijn Water (KRW) te voldoen, volgt een derde stap: de immissietoets. Daarbij wordt beoordeeld of extra bronaanpak of vergaande zuivering nodig is.
De immissietoets bepaalt of jouw lozing past bij de waterkwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater. Als het water al kwetsbaar is, kunnen strengere eisen gelden. De toets is verplicht volgens het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) en kan ertoe leiden dat je je lozing moet aanpassen of stoppen. Soms zijn zelfs maatregelen vereist die verder gaan dan de best beschikbare technieken (BBT+), afhankelijk van de toestand van het water waarop je loost.
